Hoe ze werken en wat ze doen

Een belangrijk onderdeel, om ons brein te laten werken, zijn neurotransmitters. In je hersenen spelen zich tal van complexe processen af. Veel van deze breinprocessen worden gereguleerd door neurotransmitters. Maar wat zijn neurotransmitters nu eigenlijk, wat doen ze precies? Ik bespreek er een aantal.

Boodschappersstofjes

Neurotransmitters voelen wat ongrijpbaar, waarschijnlijk omdat ze minder bekend zijn dan vitamines en mineralen. Ook klinkt het wellicht wat vaag dat stofjes als dopamine en serotonine van alles ‘regelen’ in je hersenen. Toch zijn ze erg belangrijk, aangezien ze een rol spelen bij je gemoedstoestand. Als neurotransmitters niet in balans zijn, dan kan dat invloed hebben op hoe je je voelt.

Neurotransmitters zijn boodschappersstofjes in de hersenen. Ze verzorgen de uitwisseling van informatie tussen hersencellen (neuronen) en verbinden al deze cellen met elkaar. Elke boodschap begint met een elektrisch signaal, waarvan er iedere seconde meer dan honderdduizend worden verstuurd. De activiteit in je hersencellen is dan ook enorm. Neurotransmitters hebben eenvoudig bezien twee verschillende functies. Ze kunnen zenuwen stimuleren of juist afremmen.

Als de boodschappers van het brein spelen neurotransmitters een cruciale rol in hoe jij denkt, voelt, handelt en reageert. Ze leveren de informatie die je hersenen nodig hebben om op de juiste manier te functioneren. Je kunt je daarom voorstellen dat een disbalans in de aanmaak van neurotransmitters allerlei belangrijke processen in het brein kan verstoren.

Wat doet dopamine

Dopamine zorgt ervoor dat we ons kunnen concentreren, op doelen afstevenen en misschien nog belangrijker het bepaald onze drijfveer (motivatie). Dopamine is ons ingebouwd beloningssysteem. Doen we iets, of bereiken we iets wat fijn is, zoals een wedstrijd winnen, een berg beklimmen, de promotie halen dan maakt het brein dopamine vrij. Gevolg is, we voelen ons blij en gelukkig.

Serotonine

Serotonine zorgt er simpelweg voor dat je het gevoel hebt goed in je vel te zitten. Het speelt ook een belangrijke rol bij het dag- en nachtritme. Serotonine is betrokken bij tal van emoties zoals angst, honger, dorst en het gevoel van moe zijn. Zo kan het lichaam serotonine ook gebruiken om melatonine aan te maken wat je weer nodig hebt om vredig in slaap te vallen.

Melatonine

Melatonine zorgt voor het inslapen, doorslapen, de diepte van de slaap en de duur erva

Endorfine

De neurotransmitter endorfine maken we aan tijdens sport, seks, pijn en pittig eten. Endorfine kan ook verslavend werken, bijvoorbeeld bij het overmatig sporten.

Adrenaline

Adrenaline zorgt voor de piek in prestaties die je nodig hebt. Zou je het niet aanmaken, dan kun je nooit alert reageren. Adrenaline is een super handig middel als je direct, in een fractie van een seconde, moet reageren. Denk aan een bal die je ineens op je af ziet komen. Je hartslag versnelt, je zintuigen staan op scherm en je lichaam reageert onmiddellijk. Dit is dankzij de stressreactie en de adrenaline die hierdoor wordt aangemaakt.

Helaas kan je lichaam ook adrenaline voor niets aanmaken. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer je veel ongezonde stress ervaart. In dit geval kan je lichaam niets met adrenaline. Je lichaam maakt het aan, maar verbruikt het vervolgens niet. Het bouwt op. Zeker wanneer je regelmatig last hebt van stress kan dat ervoor zorgen dat je diverse symptomen van stress gaat vertonen.

Cortisol

Cortisol is een stresshormoon, net als adrenaline. Als je lichaam stress ervaart, wordt er als eerst adrenaline aangemaakt. In de volgende stap maakt het lichaam cortisol aan. Samen met adrenaline (en noradrenaline) wordt cortisol aangemaakt in je bijnieren.

Cortisol maakt het juist mogelijk om een langere tijd alert te blijven. Om een langere periode het hoofd te bieden aan de bedreigende situatie die het lichaam ervaart. Niet alleen tijdens dat ene korte moment dat je voor de bus weg moet springen. Of op de rem moet trappen, of je partner moet vastgrijpen. Cortisol helpt je zodat je voor een langdurige periode met een stresssituatie om kunt gaan.

Stress en neurotransmitters

Stress en neurotransmitters hebben duidelijk een relatie. Onder invloed van stress kan de productie van neurotransmitters verstoord raken en dit kan allerlei klachten veroorzaken. Vooral eerder genoemde stoffen als dopamine, serotonine en endorfine raken verstoord door stress en hebben daarmee een grote impact op hoe jij je lichamelijk en geestelijk voelt. Gelukkig zijn er uitstekende manieren om stress aan te pakken en ervoor te zorgen dat deze cruciale stoffen in je lichaam hun werk optimaal kunnen doen.

Denk aan de volgende zaken:
• Voldoende bewegen
• Ontspanningsoefeningen (zoals yoga en ademhalingsoefeningen)
• Voldoende slaap
• Gezonde voeding

Kortom: goed voor jezelf zorgen. Wanneer jij je lichaam in staat stelt om optimaal te functioneren, zul je ook beter om kunnen gaan met stress.

Bekijk onderstaand ook eens de video van het ADHD centrum Nederland.