Verzamelwoede is een obsessieve-compulsieve stoornis waarbij iemand dwangmatig spullen bewaart en verzamelt, uit angst dingen weg te moeten doen. Een obsessieve-compulsieve stoornis is een dwangstoornis waarbij iemand last heeft van dwanggedachten en/of dwanghandelingen. Verzamelwoede is een bepaalde vorm van zo’n dwangstoornis.

Een verzamelstoornis is niet hetzelfde als gewoon verzamelen. De stoornis gaat namelijk gepaard met lijdensdruk en beperkingen in het dagelijks functioneren. Ook kan er sprake zijn van angst bij de gedachte iets weg te moeten doen. De officiële term voor verzamelwoede is verzamelstoornis. In het Engels wordt het ‘hoarding disorder’ genoemd.

Hoe ontstaat een verzamelstoornis oftewel hoarding

Dwangmatig verzamelen begint op jonge leeftijd en duurt voort tot in de latere levensfasen. In de leeftijd van 11-15 jaar kunnen zich de eerste verschijnselen voordoen. Wanneer de persoon rond de 25 jaar is, kunnen de verzamelverschijnselen de persoon gaan hinderen. Tien jaar later, rond de leeftijd van 35 jaar, kunnen de verschijnselen leiden tot serieuze beperkingen in het dagelijks leven. Verzamelsymptomen doen zich bijna drie keer zo vaak voor bij oudere volwassenen (55-94 jaar) dan bij jongere volwassenen (34-44 jaar).

Het is niet mogelijk om te voorspellen wie wel of niet een verzamelstoornis zal krijgen. Wel zijn er verschillende factoren die van invloed kunnen zijn.

Lichamelijke factoren

Het verzamelgedrag zit in de familie; ongeveer 50 procent van de mensen die verzamelen geeft aan dat zij een familielid hebben die dat ook doet. Genetische factoren spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van de verzamelstoornis.

Psychische factoren

Besluiteloosheid is een opvallende eigenschap van mensen met een verzamelstoornis en hun ouders, broers, zussen en kinderen.

Omgeving

Mensen met een verzamelstoornis die terugblikken op het verleden geven vaak aan dat zich aan het begin van de stoornis, of voorafgaand aan verergering van de symptomen, een psychotraumatische levensgebeurtenis heeft voorgedaan.

Tips bij verzameldwang

1. Erken en identificeer het probleem. Volgens deskundigen wordt “chronisch hamsteren” geïdentificeerd als wanneer kamers in een huis “onbruikbaar worden voor het beoogde doel”
2. Vertel je omgeving over jouw probleem en vraag om hulp. Dit kan moeilijk zijn als je je schaamt of bang bent dat je gedwongen wordt waardevolle bezittingen op te geven. Professional Organizers kunnen je praktische en emotionele ondersteuning geven die je nodig hebt.
3. Identificeer een gebied in jouw huis dat je wilt opruimen. Dit kan een doos, een kast, je auto of zelfs een hele kamer zijn. Kleine, haalbare doelen helpen je de voortgang te herkennen die u maakt.
4. Werk consequent aan dat ene gebied – minstens één keer per dag gedurende minimaal 15 minuten. Verhoog geleidelijk de frequentie en de tijd. Aan de slag gaan is het moeilijkste, maar als je eenmaal begint, zul je merken dat je langer door kunt gaan. Vervolg elke dag totdat het gebied klaar is.
5. Neem een beslissing over het al dan niet behouden van een item binnen 10-20 seconden. Kijken, aanraken en denken over een item zal waarschijnlijk je gehechtheid eraan vergroten en resulteren in het houden van bezittingen die je anders zou kunnen laten gaan.
6. Het verplaatsen van dingen naar verschillende gebieden in uw huis helpt niet om het aantal bezittingen in je huis te verminderen. Het is beter om ze naar een andere bestemming te brengen. Bijvoorbeeld de kringloop.
7. Bewaar geen spullen voor andere mensen. Door dit te doen, ontwijk je gewoon de angst die je voelt als je weggooit, en excuses maken om de boel niet te laten gaan. Het is niet jouw verantwoordelijkheid om voor alle anderen te zorgen. Tevens zijn de spullen die jij voor hen bewaart in hun ogen misschien ook wel “rotzooi”.
8. Maak een tijdschema en verbind je eraan. Plan jouw opruim-sessies voor normale tijden per week / dag en als je specifieke doelen hebt, bijvoorbeeld om vrienden uit te nodigen, stel dan een datum hiervoor in en hou je eraan. Zorg ervoor dat je niet wordt gestoord tijdens de opruim-sessies.
9. Herken wat je hebt bereikt – neem “voor en na” foto’s die je een gevoel van trots geven als je verder komt, en beloon jezelf met iets dat je leuk vindt. Gebruik geen koopwens als beloning, maar beloon jezelf met een activiteit. Dwing de regel af dat je de beloning pas krijgt nadat je de taak hebt voltooid.
10. Neem persoonlijke verantwoordelijkheid voor je vooruitgang en wil je liever dat anderen het voor je doen, moet jij de drijvende kracht achter het project zijn.
11. Stel vooraf regels in voor je helpers, zoals: de uiteindelijke beslissing over alle objecten is van jou. Geef ze richtlijnen om hen te helpen effectiever te werken, bijv. Alle kranten die ouder zijn dan een week kunnen worden gerecycled, maar alle foto’s moeten worden bewaard. Stel ook regels voor jezelf, zoals: ‘Ik zal niet meer dan 50 boeken bewaren’, of ‘Ik zal 50% van alles in mijn huis laten gaan’.
12. Vergeet niet dat de slechte gevoelens die je ervaart als je spullen laat gaan, maar kortstondig duren. Je kunt deze theorie testen door iets los te laten dat je in het verleden hebt bewaard, en vast te leggen hoe boos je bent op dat moment (op een schaal van 1-10) en dan na een uur, een dag, een week etc. zal je waarschijnlijk merken dat, hoewel het aanvankelijk moeilijk is, de gevoelens erg snel afnemen.
13. Wees bewust van situaties waarin je in de verleiding kunt komen om meer items te kopen, zoals in een bepaalde winkel, of als de prijs wordt verlaagd, of als iemand anders een item heeft weggegooid en bereid is om verleiding te weerstaan. Beperk wat er binnenkomt in huis!

Hulp nodig bij verzameldwang / hoarding?

Heb jij of een naaste last van verzamelproblemen / hoarding? Praat over je problemen met iemand in je omgeving die je vertrouwt. Of neem contact op met De Structuur Organizer.

Lees ook mijn blog:

• 54 x bewaren en opruimen
• Boeken minimalistisch leven
• Het voordeel van een opgeruimd huis